Abstract:
Өзектілігі: сабақта функционалдық сауаттылықты қалыптастыру зерттеу құралдары
білім мазмұнын жаңарту контексінде өзекті.
Мақсаты: орыс тілі мен əдебиеті сабақтарында қолданылатын функционалдық
сауаттылықты қалыптастыру құралдарын сипаттау.
Функционалдық сауаттылық (бұдан əрі – ФГ) - бұл адамның социуммен өзара іс-қимылы
жағдайында оқу жəне жазу дағдыларын пайдалану қабілеті (нұсқаулықты оқу, кері байланыс
сауалнамасын толтыру жəне т.б.), яғни бұл адамға сыртқы ортамен қарым-қатынас жасауға
жəне онда барынша тез бейімделуге жəне жұмыс істеуге мүмкіндік беретін сауаттылық
деңгейі. Атап айтқанда, мəтіннен ақпарат алу мақсаты жəне ақпаратты нақты қарым-
қатынаста алу, мəтіндер мен басқа да хабарламалардың көмегімен беру оқу мен жазу
дағдыларын қарым-қатынаста еркін пайдалану қабілеті кіреді.
Бүгін мектепте оқу мен жазу академиялық мақсаттар оқытуды шектелмейді, ол
күнделікті өмірмен жəне еңбек қызметімен байланысты функционалдық жəне операциялық
мақсаттарды қамтуы тиіс.
Мұғалімнің міндеті білім алушының социумда табысты жүзеге асуына ықпал ету,
сондықтан мектепте балаларға МФ дамуына ықпал ететін тапсырмаларды құрай отырып,
сабақта проблемалық жағдайларды шешуге мүмкіндік беруі қажет.
Оқушының күнделікті өмірі контекстінде ақпаратты іздестірумен, түсінумен,
өзгертумен жəне пайдаланумен, өмірлік маңызды мəселелерді шешумен байланысты оқу
тапсырмаларын жобалауы қажет.
Актуальность: исследование средств формирования функциональной грамотности на
уроке актуально в контексте обновления содержания образования.
Цель: описать средства формирования функциональной грамотности, применяемые на
уроках русского языка и литературы.
Функциональная грамотность (далее – ФГ) – это способность человека использовать
навыки чтения и письма в условиях его взаимодействия с социумом (прочитать инструкцию,
заполнить анкету обратной связи и т.д.), то есть это тот уровень грамотности, который
дает человеку возможность вступать в отношения с внешней средой и максимально быстро
адаптироваться и функционировать в ней. В частности, сюда входят способности свободно
использовать навыки чтения и письма в целях получения информации из текста и в целях
передачи такой информации в реальном общении, общении при помощи текстов и других
сообщений.
Сегодня обучение чтению и письму в школе не может ограничиваться академическими
целями, оно должно включать функциональные и операционные цели, связанные с повседневной
жизнью и трудовой деятельностью.
Задача учителя способствовать успешной реализации обучающегося в социуме, поэтому
необходимо уже в школе давать возможность детям решать проблемные ситуации на уроке,
составляя задания, способствующие развитию ФГ. Необходимо проектировать учебные
задания, связанные с поиском, пониманием, преобразованием и использованием информации в
контексте повседневной жизни ученика и решения жизненно важных проблем.
Relevance: the study of the means of forming functional literacy in the lesson is relevant in the
context of updating the content of education.
Objective: to describe the means of forming functional literacy used in the lessons of the Russian
language and literature.
Functional literacy (e.t.c- FL) is a person’s ability to use reading and writing skills in the context
of his interaction with society (read instructions, fill out a feedback form, etc.), that is, this is the level
of literacy that gives a person the opportunity to join relationship with the external environment and as
quickly as possible to adapt and function in it. In particular, this includes the ability to freely use the
skills of reading and writing in order to obtain information from the text and to transmit such
information in real communication, communication with the help of texts and other messages.
Today, schooling should not be limited to academic goals, this should include functional and
operational goals related to daily life and work.
The task of the teacher is to contribute to the successful implementation of the student in society,
so it is necessary already at school to give children the opportunity to solve problem situations in the
classroom, making tasks that contribute to the development of FL. It is necessary to design educational
tasks related to the search, understanding, transformation and use of information in the context of a
student’s daily life and solving vital problems.
